null Waarom wachten: de wachttijd in de ggz kun je misschien ook al benutten

CW_JeroenVanheste_MaaktDezeTijdOnsDepressief_20557_head_large.jpg

Waarom wachten: de wachttijd in de ggz kun je misschien ook al benutten

De druk op de geestelijke gezondheidszorg is groot met lange wachtlijsten als resultaat. Bekend is dat patiënten die lang moeten wachten op een behandeling uiteindelijk minder goed herstellen en vaker uitvallen tijdens het behandeltraject. Maar wat als je patiënten tijdens de wachttijd al een online behandeling aanbiedt vanuit de positieve psychologie? Onderzoekers van onder andere de Open Universiteit gaan dat uitproberen in het nieuwe project Why wait?

Waarom wachten?

De onderzoekers gaan patiënten die op de wachtlijst staan voor een behandeling in de geestelijke gezondheidszorg een online interventie aanbieden. Deze interventie richt niet op hun specifieke gezondheidsklachten, maar is meer algemeen gericht op veerkracht, op het aanboren van de eigen positieve krachten. Denk bijvoorbeeld aan optimisme of het vermogen te kunnen genieten. Eerder onderzoek laat zien dat zo'n interventie vanuit de positieve psychologie het welbevinden en het emotionele functioneren verbetert. Het leidt ook tot minder mentale klachten en vermindert risicofactoren die kunnen leiden tot de ontwikkeling van psychopathologie. De onderzoekers verwachten dat als je patiënten op de wachtlijst zo'n interventie aanbiedt, de uiteindelijke behandeling succesvoller zal zijn. Bovendien verwachten ze dat het aanbieden van een online interventie tijdens de wachttijd kosteneffectief is vergeleken met standaardzorg.

Zorg voor de naasten

Het project gaat nog een stapje verder. Ze gaan dezelfde interventie namelijk ook aanbieden aan de naasten van de patiënten. Ook de naasten worden immers geraakt door de klachten van hun partner of familielid. Ook zij ondervinden de nadelen van de lange wachttijd. En – mede daardoor – worstelen zij zelf ook vaak met klachten. De onderzoekers verwachten dat de online interventie hen ook zal helpen om hiermee om te gaan. Bovendien verwachten ze dat als patiënt en naaste(n) tegelijkertijd dit traject doorlopen, dit ook een positief effect zal hebben op de uitkomst van de uiteindelijke behandeling van de patiënt.

Aanpak

Maar vooralsnog zijn dit verwachtingen. Wetenschappelijk onderzoek moet uitwijzen of deze 'online transdiagnostische positieve psychologie interventie' tijdens de wachttijd inderdaad oplevert wat ze verwachten. De onderzoekers gaan dus kijken naar de (kost)effectiviteit van het aanbieden van deze interventie tijdens de wachttijd voor een psychologische behandeling aan patiënten én naasten, vergeleken met standaard zorg. De effecten worden gemeten bij de start, direct na de interventie en vervolgens na 3, 6, 9 en 12 maanden ná de interventie. En er volgt een meting 1 jaar na de psychologische behandeling. Vanzelfsprekend is er ook een controlegroep: een groep patiënten (en hun naasten) die 'gewoon' op de wachtlijst staan en alleen de standaardbehandeling krijgen.

Zelfcompassie, positieve focus, genieten en optimisme

Voor deze studie wordt uitgegaan van een bestaande en bewezen effectieve eHealth interventie. De interventie is eerder onder andere succesvol gebleken bij patiënten met chronische pijn. De onderzoekers gaan de interventie aanpassen en toesnijden op patiënten met verschillende psychische klachten én hun naasten. Ze doen dit in nauwe samenwerking met de professionals uit de klinische praktijk, meer in het bijzonder de professionals van Lionarons GGZ en Embloom. Verder worden vertegenwoordigers van verschillende leeftijdsgroepen, geslacht en culturele diversiteit in brede zin hierbij betrokken om ervoor te zorgen dat de interventie goed ontvangen wordt door zowel patiënten als naasten. De interventie streeft naar het versterken van vier factoren, namelijk: zelfcompassie, positieve focus, genieten en optimisme. De looptijd van de interventie is acht weken.
Het project Why wait? (Cost)effectiveness of an online transdiagnostic therapy for patients and their loved ones wordt gecoördineerd door de Open Universiteit en bestaat uit onderzoekers van de Open Universiteit en de Universiteit Maastricht en professionals van Lionarons GGZ en Embloom. Het 5-jarige project wordt gefinancierd door ZonMW (call Klinisch toegepast onderzoek) en is gestart op 31 december 2023.