Zelf op zoek
Het lijkt soms wel alsof er in ons land 17 miljoen agenten op straat rondlopen. Burgers worden meer en meer betrokken bij overheidsbeleid en aangespoord om zelf initiatieven te ontplooien. Technologische ontwikkelingen maken het dan ook steeds beter mogelijk om mee te speuren met de politie. Sociale media, smartphones, apps en beveiligingsapparatuur vergemakkelijken het om zelf bewijsmateriaal te verzamelen. Maar dat bewijsmateriaal kan ook zoek raken, aangetast of meegenomen worden. En sommige fanatieke speurneuzen nemen het heft in eigen handen door zelf voor rechter te spelen.
Burgerparticipatie versus burgeropsporing
Terwijl de politie enerzijds gebaat is bij de inzet en expertise van burgers in opsporingsonderzoek werpt deze samenwerking ook een aantal ethische en rechtsstatelijke vraagstukken op. Wat zijn bijvoorbeeld de consequenties omtrent privacy? Wanneer is 'bewijs' van een burger betrouwbaar? Kan burgerparticipatie ook 'vervuilend' werken in een strafzaak? En wanneer is burgerparticipatie bij opsporing riskant? Kortom, wanneer wordt de slagkracht van de politie echt vergroot en wanneer gaat de burger te ver?
Burgerparticipatie in de praktijk
Burgers bevorderen de veiligheid in hun eigen woonomgeving met behulp van Whatsapp groepen en buurtpatrouille maar tegelijkertijd worden ernstige misdrijven in hun eigen omgeving soms niet gemeld bij de politie of andere instanties. Wanneer bereiken burgers de grens en moet er worden overgedragen aan de officiële instanties? En zijn er manieren om te melden zonder angst voor negatieve consequenties?
Webinar Open Universiteit en RTL Z
Op donderdag 2 mei 2019 gaven Sven Brinkhoff (universitair hoofddocent strafrecht) en Emile Kolthoff (hoogleraar criminologie) antwoord op deze en andere vragen tijdens een online seminar bij RTL Z. Ze bespraken recente voorbeelden van burgerparticipatie bij opsporing en gingen in op de kansen en bedreigingen voor de politie en het OM.
