null Hoe behandel je autisme?

PSY_Autisme_19912_head_large.jpg
Hoe behandel je autisme?
Autisme wordt doorgaans niet behandeld. Toch bestaat hier onder mensen met autisme een grote behoefte aan. Recente ontwikkelingen laten zien dat er mogelijkheden zijn. Samen met een aantal collega's van het Autisme Expertisecentrum gaf psycholoog en Open Universiteit-onderzoeker Carolien Wijker in GZ-psychologie een overzicht van de laatste stand van zaken.

De autismespectrumstoornis, zoals autisme voluit genoemd wordt, wordt onder andere gekenmerkt door moeite om de gevoelens of lichaamstaal van anderen te begrijpen en om met veranderingen om te gaan. Mensen met autisme krijgen zo nodig begeleiding of ontvangen behandeling voor bijkomende problematiek zoals depressie, angststoornissen of traumagerelateerde klachten. Toch blijft er een behoefte bestaan voor de behandeling van klachten die meer direct uit de autismespectrumstoornis voortvloeien.

Problemen in de prikkelverwerking

Eén van de problemen waar mensen met autisme tegenaan lopen is problemen in de prikkelverwerking. Ze raken snel overprikkeld, of zijn juist ondergevoelig voor prikkels waardoor ze hun grenzen niet aanvoelen. Veel mensen met autisme zouden hier graag hulp voor willen, maar reguliere behandelingen zoals cognitieve gedragstherapie of mindfulness lijken voor deze problematiek minder geschikt. Daarentegen lijkt lichaamsgerichte therapie, zoals psychomotore therapie of danstherapie, veelbelovend. Recent onderzoek lijkt erop te wijzen dat lichaamsgerichte therapie bij mensen met autisme het lichaamsbewustzijn verbetert.

Emotieregulatie

Ongeveer de helft van de mensen met autisme heeft alexithymie. Alexithymie wordt gekenmerkt door een verminderd vermogen om de eigen emoties aan te voelen, te onderscheiden en te verwoorden. Wanneer er sprake is van alexithymie voelen mensen niet dat hun emoties oplopen en worden ze er dus door overvallen. Een gebrek aan passende manieren om met deze emoties om te gaan, kan leiden tot somberheid of zelfs suïcidaliteit. Onderzoek laat zien dat inzichtgevende psychotherapie die vaak wordt aangeboden om de emotieregulatie te verbeteren, maar beperkt effectief is, juist vanwege de alexithymie. Het aanleren van praktische, gedragsmatige technieken om emoties te reguleren lijkt veel beter te werken. Dit is dan ook het advies vanuit het Autisme Expertisecentrum.

Identiteitsontwikkeling

Veel mensen met autisme camoufleren hun autistische trekken met aangeleerd sociaal gedrag. Hoewel tot voor kort werd gedacht dat het trainen van sociale vaardigheden gunstig was voor mensen met autisme, staat dit nu ter discussie. In plaats van hun beperkende eigenschappen te leren camoufleren, kan er beter aandacht besteed worden aan de identiteitsontwikkeling en het aanvoelen en aangeven van grenzen. Dit kan bijvoorbeeld met Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Naast dat deze therapie handvaten geeft om anders met negatieve gedachten om te gaan, krijgen mensen ook meer inzicht in de eigen identiteit en in wat voor hen belangrijk is in het leven. Voor mensen met autisme kan de eigen identiteit namelijk leeg aanvoelen of ingevuld zijn met verwachtingen van anderen. ACT kan dan mogelijk leiden tot minder stress en depressieve gevoelens, en tot meer flexibiliteit en zelfacceptatie.

Lees het volledige artikel Hoe behandel je autisme? GZ psychologie.