Promotie: De impact van thuiswerken en werkintensivering
De veranderde realiteit van werk
Sinds de coronapandemie is thuiswerken niet meer weg te denken. De toegenomen flexibiliteit biedt voordelen, zoals een betere werk-privébalans, maar heeft ook nadelige gevolgen voor de sociale kant van werk. Tegelijkertijd ervaren veel mensen dat hun werk intensiever wordt: meer taken in minder tijd en oplopende prestatieverwachtingen. Die combinatie van verminderde sociale verbondenheid en toenemende intensiteit zet het dagelijks welbevinden en innovatief gedrag onder druk.
Thuiswerken: impact op energie en innovatie
Van den Brand onderzocht in vier dagboekstudies de impact van deze moderne werkkenmerken. De resultaten laten zien dat het verlies aan sociale verbondenheid op thuiswerkdagen leidt tot minder positieve emoties en daardoor minder enthousiasme en betrokkenheid. Bovendien vormen positieve emoties juist een belangrijke bron voor innovatief gedrag - het bedenken, delen en toepassen van nieuwe ideeën. Wanneer sociale verbondenheid ontbreekt, stokt het innovatieproces, vooral het delen en toepassen van ideeën.
Toch reageert niet iedereen hetzelfde. Werknemers met veel vertrouwen in hun eigen kunnen (hoge zelfeffectiviteit) blijken beter bestand tegen het verlies aan sociale interactie, maar ook zij floreren vooral wanneer zij regelmatig op locatie werken. Wie veel thuiswerkt, mist de sociale impulsen die energie en motivatie voeden.
Werkintensivering: leiders kunnen helpen of hinderen
Ook werkintensivering heeft een duidelijke impact op energie. Meer dagelijkse werkdruk en minder autonomie leiden tot emotionele uitputting. Maar de mate waarin werkintensivering uitputtend werkt, hangt mede af van de manier waarop leidinggevenden hiermee omgaan. Dagelijks versterkend (empowerend) leiderschap - gericht op participatie en het geven van verantwoordelijkheid en vertrouwen - kán helpen om uitputting te voorkomen, maar alleen, wanneer het met mate wordt toegepast. Wanneer leidinggevenden hierin doorschieten, kunnen verwachtingen te hoog worden, met het risico dat werknemers zichzelf voorbijlopen. Goed leiderschap draait dus om evenwicht: uitdagen zonder te overbelasten.
Balans als sleutel tot duurzame prestaties
De studies tonen aan dat zowel thuiswerken als werkintensivering de energie in organisaties onder druk zetten. Thuiswerken bedreigt de positieve energie die nodig is voor betrokkenheid en innovatie, terwijl werkintensivering de mentale reserves uitput. Duurzame prestaties vragen daarom om evenwicht tussen flexibiliteit en verbondenheid, en tussen stimuleren en overvragen.
Promotie Wilfred van den Brand
Wilfred van den Brand is universitair docent aan de Open Universiteit. Hij heeft een achtergrond in de media- en uitgeefsector, waar hij verschillende managementposities bekleedde op het snijvlak van marketing, organisatieontwikkeling en innovatie.
Op vrijdag 28 november 2025 om 16.00 uur verdedigt hij zijn proefschrift 'Under Pressure: Employee well-being and innovation in the face of modern work challenges' aan de faculteit Managementwetenschappen van de Open Universiteit in Heerlen.
Promotor is prof. dr. Marjolein C.J. Caniëls (Open Universiteit), copromotor is dr. Irina Nikolova (Maastricht University). De promotie is live bij te wonen bij de Open Universiteit in Heerlen en online te volgen via ou.nl/live.
