NW_OverOnsOnderzoek_16936_head_large.jpg

Kan een groene leefomgeving beweging en ontspanning stimuleren in kwetsbare wijken? Welke factoren spelen een rol?

De publieke gezondheidszorg richt zich op de vraag hoe we de bevolking kunnen beschermen tegen risico’s waarop mensen zelf onvoldoende of geen invloed hebben. In Nederland is deze publieke gezondheidszorg georganiseerd in GGD-regio's, waarbij GGD staat voor gemeentelijke gezondheidsdienst, maar tegenwoordig in regioverband werkend voor meerdere gemeentes. Een belangrijk aandachtspunt van de GGD is een gezonde levensstijl, bovenal voor de mensen die extra hulp nodig hebben om gezonder te leven.

Kwetsbare gebieden

De GGD-regio Zuid-Limburg kent een gezondheidsachterstand ten opzichte van de rest van Nederland, al zijn er binnen de regio tussen de gemeentes grote verschillen. De gemeente Heerlen, gelegen binnen de GGD-regio Zuid-Limburg, behaalt de laagste sociaaleconomisch score van Nederland. Heerlen-Noord is een gebied met 14 wijken, 56.000 inwoners, en officieel aangemerkt als een van de 16 stedelijke kwetsbare gebieden in Nederland. Alle 14 wijken van Heerlen-Noord (69% van alle huishoudens in Heerlen) hebben een lage score. In deze buurten leven bewoners 19 jaar minder lang in een goede gezondheid. Gevoelens van onveiligheid, onvrede over de woonomgeving en zich ongezond voelen, kunnen bijdragen tot ongezondheid. Deze slechte gezondheidstoestand beïnvloedt het gevoel van welbevinden en kan leiden tot arbeidsongeschiktheid. Lokale maatregelen zijn nodig om bij te dragen aan een verkleining van sociaaleconomische gezondheidsverschillen.
Er is een verschil in levensverwachting tussen mensen met een laag en hoog opleidingsniveau, en deze ongelijkheid zal in de toekomst eerder groter worden (Nusselder et al, 2022).

Levensstijl

Gezondheidsproblemen die vaker voorkomen in buurten met een laag (mediaan) inkomen zijn onder andere suikerziekte, angststoornissen, depressie, hoge bloeddruk, en obesitas (Velzele et al., 2020). Een verklaring voor de gezondheidsverschillen tussen de buurten is levensstijl. Recente studies (Geneletti et al. 2019; Cortinovis et al. 2018; Nyelele et al. 2020) benadrukken het belang van kijken naar sociale gelijkheidsaspecten op het vlak van vergroening en andere stedelijke ecosysteemdiensten. Mensen met een lage opleiding bewegen minder en hebben meer stress. Hoe kan de inrichting van de leefomgeving een rol spelen om deze kloof in gezondheidverschillen te verkleinen? Kan een groene leefomgeving bijdragen aan een gezonde leefomgeving?
Vanuit de bovenstaande probleemstelling zouden wij graag antwoord willen hebben op de volgende vragen:

  1. Wat is er uit de wetenschappelijke literatuur bekend over het verband tussen het bezoeken van groen & natuur, en gezondheid: met name mentale gezondheid en stress?
  2. Wat is er uit de wetenschappelijke literatuur bekend over het verband tussen groene ruimte en gezondheid bij kwetsbare groepen (laag opleidingsniveau of laag inkomen)?
  3. Is er verschil in kwantiteit en/of in kwaliteit aan groen tussen de meer kwetsbare wijken en andere wijken binnen de gemeente?
  4. Welke factoren (zoals faciliteiten, onderhoud, geluid, hitte) kunnen mogelijk burgers verhinderen of juist stimuleren om groen op te zoeken?
  5. Welke gebieden worden regelmatig gebruikt door de inwoners? Hoe scoren deze op verschillende factoren? Observeer enkele groene gebieden in een kwetsbare wijk.

Geef een advies, op basis van de deelresultaten, welke veranderingen aan de groene leefomgeving, wijkactiviteiten (zoals ontmoeten, bewegen en ontspannen) kunnen stimuleren om uiteindelijk bij te dragen aan een positieve gezondheid. De student kan in overleg de deelvragen aanpassen naar eigen expertise en motivatie.

Contact: Esmée Bijnens