Kinderen op 9 basisscholen worden 'Playground Heroes'
Discriminatie onder kinderen
Volgens Europees onderzoek is 46% van de schoolkinderen de laatste drie maanden getuige geweest van discriminerend pestgedrag. Discriminerend pesten houdt in dat je verwachtingen hebt van hoe iemand is op basis van één of enkele kenmerken van die persoon – vooroordelen – zonder dat je diegene echt kent. Het gaat dan niet alleen om pesten vanwege etniciteit of religie (racisme). Ook kinderen met bijvoorbeeld overgewicht of speciale behoeften zijn vaak slachtoffer van discriminerend pesten. Reguliere anti-pestprotocollen houden nog te weinig rekening met de impact die dit heeft.
Playground Heroes
Kinderen herkennen niet altijd dat iets racistisch of discriminerend pesten is. En als ze het herkennen weten ze vaak niet of en hoe ze kunnen ingrijpen. En het kan ook zijn dat ze niet durven ingrijpen omdat ze onzeker zijn of zich niet veilig voelen. De game Playground Heroes wil basisschoolleerlingen helpen racisme te herkennen en wil ze leren hoe ze effectief én veilig kunnen ingrijpen bij racistisch pesten. Het is een op onderzoek gebaseerd educatief anti-pestprogramma, bestaande uit een game, klassenactiviteiten én een ondersteunende cursus voor leerkrachten. Negen scholen gaan in september hiermee aan de slag.
Aan de slag met de game
De leerlingen van groep 7 en 8 maken aan de hand van de game kennis met racistisch pestgedrag. Ze krijgen enkele discriminerende pestsituaties voorgelegd en gaan daarmee oefenen. Ze kunnen in elke situatie keuzes maken en krijgen daar feedback op. De scenario’s worden in de klas besproken en gebruikt om empathie te vergroten, kennis over sociale normen te verdiepen en het vertrouwen in eigen kunnen te versterken. Uiteindelijk is het doel kinderen te leren hoe ze op een constructieve én veilige manier kunnen ingrijpen, en ze het zelfvertrouwen te geven om dat ook daadwerkelijk te doen. Of dat nu gebeurt via een anonieme tip, een grapje, het duidelijk benoemen van het incident, of door steun te betuigen aan het slachtoffer.
Leerkrachten en ouders
Leerkrachten spelen een belangrijke rol bij het aanpakken van racistische incidenten, maar vinden het vaak een uitdaging om het gesprek over racisme aan te gaan met leerlingen. Het programma richt zich dan ook niet alleen op de leerlingen. De leerkrachten krijgen ter ondersteuning een cursus aangeboden om kennis op te doen over racisme, vaardigheden te ontwikkelen om racisme in de klas te kunnen bespreken en aan te pakken. Ouders krijgen een brochure met stappen om racisme thuis bespreekbaar te maken.
Einddoel: een veilige en veerkrachtige samenleving
Het einddoel dat de onderzoekers voor ogen hebben is drieledig. Scholen gaan het programma implementeren als onderdeel van burgerschapsonderwijs om discriminatie en racisme actief aan te pakken. Leerkrachten maken in de klas racistisch pesten bespreekbaar en werken zo aan een positief klassenklimaat. Leerlingen weten wat ze kunnen doen als ze discriminerend pesten zien én het zelfvertrouwen ontwikkelen om ook echt actie te ondernemen. Door kinderen zo te leren hoe ze positief omstandersgedrag kunnen vertonen bij discriminatie, draagt het project bij aan een veilige en veerkrachtige samenleving.
Over het project
Het programma Playground Heroes is ontwikkeld met een aantal Europese partners en bouwt voort op het eerdere Gate-Bull-project. Het herontwerp, de uitbreiding en de evaluatie van de interventie maakt onderdeel uit van het Innovating for Resilience-programma van de Open Universiteit. De onderzoekers gaan de effectiviteit van het programma bij de negen scholen meten en het programma waar nodig door ontwikkelen. Lees meer over dit effectiviteitsonderzoek. De resultaten van het effectiviteitsonderzoek komen eind 2026 beschikbaar.
Meer informatie?
De onderzoeksperiode loopt van september 2025 t/m januari 2026. Op de projectpagina van Playground Heroes vind je meer informatie over de opzet en de planning van de interventie.
Of download de flyer.
Promovendus Karen Aduful
