Leerlingen ontwikkelen zelf een aanpak van pesten

Voor jongeren is cyberpesten een belangrijk onderwerp, merkten onderzoekers Roy Willems en Trijntje Völlink van de Open Universiteit tijdens 'quality circles' met 14- tot 16-jarige leerlingen van een vmbo-school in Eindhoven. De quality circles maakten deel uit van Blurred Lives, een tweejarig Erasmus+-project tegen cyberpesten. Deelnemende landen zijn Noord-Ierland, Engeland, Italië, Duitsland en Nederland. In elk land hebben leerlingen, specifiek uit sociaaleconomische achterstandsgroepen, zelf interventies tegen pesten ontwikkeld gericht op leeftijdgenoten (via stripverhalen), ouders en leerkrachten en providers van sociale netwerken. In Nederland ontwierpen ongeveer dertig vmbo-leerlingen in zeven groepjes acht mini-interventies tegen cyberpesten. Dat deden ze tijdens zeven bijeenkomsten in twee maanden tijd.

Niet direct ingrijpen, controle bij leerling laten en interesse tonen

Opmerkelijk: jongeren zijn niet vóór direct ingrijpen door ouders en leerkrachten als er iets gebeurt. Wel vinden ze het een goed idee om samen met ouders of leraar een oplossing te bedenken, maar ze willen zelf controle houden. En nog een tip voor ouders: toon interesse! Vraag na een tijdje nog eens hoe het gaat aan je kind dat online iets vervelends heeft meegemaakt. Ook als er niks aan de hand lijkt.

Vertrouwen opbouwen

Projectbegeleider Trijntje Völlink is enthousiast: 'Het werken in quality circles met leerlingen is een nieuwe manier om cyberpesten via co-creatie te bespreken en aan te pakken. Een uitdagend project, maar het is goed gelukt.' Hoofdonderzoeker Roy Willems: 'Door de persoonlijke benadering kreeg ik een gedetailleerder beeld van de leefwereld van de tieners. Ik merkte hoe belangrijk ze het vonden om betrokken te zijn bij de aanpak van cyberpesten.' Door de groepsinterviews en werkgroepen bouwen de scholieren ook onderling vertrouwen op, wat sterk bijdraagt aan het gevoel van veiligheid in de klas. Aan de werkgroepen ging in alle landen ook een vragenlijstonderzoek vooraf, dat meer dan tweeduizend leerlingen invulden.

De materialen zijn vrij te gebruiken

De materialen die in co-creatie met jongeren zijn gemaakt zijn geproduceerd zijn vrij te gebruiken via de website Blurred Lives. Een professionele tekenaar heeft van de stripverhalen en van de leerlingen echte strips gemaakt. Daarnaast heeft het onderzoeksteam uitleg en een handleiding over de methode geschreven en beschikbaar gesteld voor leerkrachten en ouders. De materialen zijn beschikbaar in vier talen. Binnenkort verschijnt de eerste wetenschappelijke publicatie over het Blurred Lives project en de evaluatie van de Quality circle methode door leerlingen.

Meer informatie en contact via Blurred lives.