Het recht op twijfel. Ironie, geweld en literatuur in de 21ste eeuw

Aan het begin van de 21ste eeuw stierf de ironie een gewisse dood, althans in New York. Kort na de aanval op de Twin Towers kopte Time Magazine: The Age of Irony Comes to an End. Ondanks alle ellende ontwaarde de hoofdredacteur nog één lichtpunt: het postmoderne tijdperk van de onverschillige ironie was eindelijk voorbij.

Maar hoe universeel was dit gevoel? Wat betekende ironie destijds in Mexico, Argentinië, Colombia, waar het tijdperk van het Amerikaanse postmoder-nisme samenviel met dat van politiek verzet tegen verschillende vormen van geweld? En hoe verhoudt ironie zich in diverse contexten en culturen tot satire, persiflage, cynisme, of post-truth?

Ook binnen de literatuurwetenschap wordt ironie wel eens weggezet als symptoom van een wereldvreemde literatuurkritiek die alleen oog heeft voor ambiguïteit en twijfel. Volgens de Britse onderzoekster Rita Felski is het belang van emoties, wat zij attachment noemt, te lang onderschat. Deze lezing breekt een lans voor literaire ironie, als kritisch instrument dat twijfel én emotie toelaat in de 21ste eeuw.

Mini-symposium Literatuur en geweld

De Vlaamse schrijver Koen Peeters is de special guest van dit symposium. Hij is de auteur van bekroonde werken zoals Duizend heuvels, De mensengenezer, en van het recente Kamer in Oostende.

Binnen het werk van Koen Peeters speelt geweld een belangrijke rol. Tijdens het symposium gaan drie onderzoeksters daarom met hem in gesprek over de verbeelding van geweld in relatie tot autobiografie, de postkoloniale ervaring, waanzin en poëtisch taalgebruik in zijn romans.

In het tweede luik van het symposium staat de relatie tussen geweld en natuur centraal, een nieuw onderzoeksthema bij de sectie Letterkunde van de Open Universiteit. Daarbij zal bijvoorbeeld aandacht zijn voor het begrip slow violence (het sluimerende en onzichtbare geweld dat aan de basis ligt van klimaatverandering). Hoe verbeeldt literatuur uit verschillende culturele en geopolitieke contexten deze vorm van traag geweld en de psychologische impact daarvan op onze maatschappij?

Programma

• 12:00 uur Ontvangst met koffie, thee en broodjes
• 12:30 uur Welkom en opening
• 12:40 uur Koen Peeters & Kim Schoof (Open Universiteit): Kamer in Oostende. Geweld en autobiografie.
• 13:10 uur Koen Peeters & Marileen la Haije (Radboud Universiteit): De mensengenezer. Geweld en waanzin.
• 13:40 uur Koen Peeters & Marloes Mekenkamp (Radboud Universiteit): Duizend heuvels. Geweld, affect en poëtisch taalgebruik.
• 14:10 uur Pauze met koffie en thee
• 14:30 uur Koen Peeters & het publiek
• 14:45 uur Ben de Bruyn (UCLouvain) & Jilt Jorritsma (Open Universiteit): Het tegenovergestelde van geweld. Over klimaatfictie en verzet.
• 15:15 uur Afsluiting
• 15:20 uur Pauze met vlaai, koffie en thee
• 16:00 uur Oratie

Aanmelden

U dient zich vóór 22 november 2019 aan te melden middels www.ou.nl/uitnodiging.
De oratie is integraal te volgen via www.ou.nl/live.