null Psychologische flexibiliteit gedurende de levensloop

OW_Abstract_11783_head_large.jpg
Geluk
Psychologische flexibiliteit gedurende de levensloop
OU-onderzoeker Jennifer Reijnders is een onderzoek gestart naar psychologische flexibiliteit gedurende de levensloop. Als het gaat om welbevinden laten sommige onderzoeken zien dat mensen dikwijls een dip in welbevinden ondervinden op middelbare leeftijd. Is dat ook zo als het gaat om psychologische flexibiliteit? Of blijft je psychologische flexibiliteit, oftewel je veerkracht, je hele levensloop hetzelfde? Zijn jongeren psychologisch flexibeler, dus veerkrachtiger, dan ouderen? En: hoe kun je veerkracht eigenlijk het beste meten?

Veerkracht vanaf 18 jaar

Veerkracht wordt gezien als het vermogen om te herstellen van stress en tegenslag. Binnen de Open Universiteit loopt al een onderzoek bij 40 plussers naar veerkrachtig ouder worden. Maar hoe zit het met veerkracht in de rest van de levensloop? Jennifer Reijnders is een nieuw onderzoek gestart dat zich richt op iedereen van 18 jaar en ouder. De deelnemers vullen op 2 verschillende meetmomenten een (online) vragenlijst in. De vragenlijsten meten onder andere in welke mate deelnemers veerkracht ervaren, welke waarden ze belangrijk vinden en in hoeverre ze hun leven als zinvol ervaren. De onderzoekers willen zien in hoeverre het belang van veerkracht en waarden verandert gedurende de levensloop.

Wanneer ben je veerkrachtig?

Psychologische flexibiliteit, oftewel veerkracht, is afkomstig uit de Acceptance and Commitment therapie (ACT) en bestaat uit zes verschillende vaardigheden. Hoe veerkrachtig je bent, hangt af van hoe vaardig je bent op deze gebieden. Deze zes vaardigheden zijn: 

  • Ruimte maken voor negatieve gevoelens (acceptatie)
  • Afstand nemen van vervelende gedachten (defusie)
  • Flexibel omgaan met het zelfbeeld (zelf als context)
  • Aandacht richten op het hier en nu (mindfulness)
  • Stilstaan bij wat écht belangrijk is in het leven (waarden)
  • Investeren in de eigen waarden (toegewijd handelen)

Hoe meet je veerkracht?

Reijnders gebruikt twee verschillende vragenlijsten om psychologische flexibiliteit te meten. De in Nederland door OU-collega Tim Batink ontwikkelde Fit60 vragenlijst die al geruime tijd wordt gebruikt in zowel onderzoek als de (klinische) praktijk. En een meer recente vragenlijst, ontwikkeld door de grondleggers van ACT en door Reijnders en Batink vertaald in het Nederlands. Reijnders gebruikt beide vragenlijsten om ze met elkaar te vergelijken en advies uit te brengen over bruikbaarheid en inzetbaarheid.


Resultaten

Het onderzoek is inmiddels afgerond. De resultaten worden besproken in het nieuwsbericht (18 januari 2023) Mensen lijken rond 60 jaar psychologisch meest flexibel.