null Veelbelovende zorginnovatie stimuleert contact bij dementie

PSY_Zorginnovatie_Dementie_17589_head_large.jpg
Gezondheid
Veelbelovende zorginnovatie stimuleert contact bij dementie
Kan een futuristisch muziekinstrument de kwaliteit van leven van mensen met dementie verbeteren? De Hogeschool Arnhem Nijmegen deed samen met de Open Universiteit een pilotonderzoek naar de CRDL: een apparaat dat lichaamscontact omzet in geluid. Dat kan helpen om weer in contact te komen.

De CRDL (spreek uit: 'cradle') is een interactief zorginstrument dat fysieke aanraking tussen mensen vertaalt in geluid. Om het apparaat te bespelen leggen de cliënt en een therapeut of familielid ieder één hand op de CRDL terwijl ze elkaar met de andere hand aanraken, vasthouden, wrijven, tikken of kriebelen. Het apparaat vertaalt de aanrakingen in verschillende geluiden afhankelijk van het thema dat is gekozen. Bijvoorbeeld geluiden uit de natuur, stadsgeluiden, dierengeluiden of muziekinstrumenten. Dat zou helpen om in contact te komen met mensen met dementie, wiens gedrag vaak gekenmerkt wordt door apathie.

Gevorderde dementie

Het kleinschalige kwalitatieve onderzoek bij zorgorganisatie Aafje in Rotterdam werd uitgevoerd met twee bewoners van het verpleeghuis met gevorderde dementie. De onderzoekers ontwierpen samen met muziektherapeuten en CRDL-deskundigen een interventieopzet die gebruik maakt van zogenaamde Brusciatechnieken. Dat zijn 64 behandeltechnieken die kunnen worden ingezet in improvisatorische muziektherapie, zoals imitatie, synchronisatie en kalmeren.

Positieve reacties

De deelnemende bewoners bespeelden de CRDL in drie sessies, samen met een muziektherapeut. De sessies werden opgenomen en achteraf geanalyseerd door de onderzoekers. De voorzichtige conclusie: de CRDL is een veelbelovende zorginnovatie. De toegepaste Brusciatechnieken zorgden tijdens de muziektherapie voor positieve non-verbale reacties. En, hoewel de resultaten op langere termijn niet werden onderzocht, was wel duidelijk dat de effecten ook na afloop van de sessies nog aanhielden.

Aandachtspunten

Het onderzoek leverde ook een aantal aanbevelingen op voor het werken met de CRDL. Zo bleek voorkennis over de cliënt essentieel. Dan kan de therapeut een geluidsthema kiezen dat goed past bij de voorkeur en geschiedenis van de cliënt, en de meest effectieve gesprekstechnieken toepassen. Ook is het belangrijk dat de therapeut rust uitstraalt en de tijd neemt. Een reeks van meerdere sessies kan dan van meerwaarde zijn door herkenning, leereffect en het opbouwen van een relatie.

De resultaten van het onderzoek werden vorig jaar gepubliceerd in het Tijdschrift voor vaktherapie.