Onderzoek naar opgroeien in het Apostolisch Genootschap

Aanleiding

Aanleiding voor het onderzoek is de behoefte om recht te doen aan persoonlijke verhalen van mensen die hun jeugd binnen het genootschap als pijnlijk of belastend hebben ervaren. Na het verschijnen van het boek Apostelkind van Renske Doorenspleet kwamen er veel reacties los. Het Apostolisch Genootschap stelde daarop een meldpunt in, waar ruim 200 mensen zich meldden. Op basis van de meldingen en gesprekken met leden en oud-leden werd geadviseerd om onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek te laten uitvoeren. De Open Universiteit en Avans Hogeschool gaan dit onderzoek uitvoeren.

Het onderzoek

Het onderzoek bestaat uit twee delen. In het eerste deel analyseren de onderzoekers documenten en richtlijnen uit de onderzochte periode om een beeld te krijgen van hoe de jeugdverzorging toen was georganiseerd. In het tweede deel worden interviews gehouden met mensen die in die tijd zijn opgegroeid binnen het genootschap, of die zelf betrokken waren bij de jeugdverzorging. Zo ontstaat een rijk en genuanceerd beeld van positieve en negatieve ervaringen met het verleden, waarin zowel structuur als beleving centraal staan.

Het onderzoek start in september 2025 en wordt uitgevoerd door een team met ruime ervaring in onderzoek naar religie, opvoeding en afhankelijkheidsrelaties. De onderzoekers werken volledig onafhankelijk en volgen de gedragscode wetenschappelijke integriteit. De resultaten van het onderzoek worden openbaar gemaakt.

Contact

Let op: dit onderzoek is geen meldpunt. Wie behoefte heeft aan een luisterend oor, kan contact opnemen met vertrouwenspersoon Ted Bokhorst via tedbokhorst@vtpn.nl.

Voor vragen over het onderzoek kunt u terecht bij prof. dr. Janine Janssen of mr. dr. Mirjam van Schaik.

Het projectteam

Het projectteam bestaat vooralsnog uit vier onderzoekers: twee van de Open Universiteit en twee van Avans Hogeschool. De ondersteuning wordt eveneens verzorgd door Avans Hogeschool. Hieronder worden de leden van het team voorgesteld:

	Youssef Azghari is docent Social Work bij de Academie voor Welzijn, Educatie en Gezondheid op Avans Hogeschool. Daarnaast is hij docent-onderzoeker bij de lectoraten Geweld in afhankelijkheidsrelaties van het Centre of Expertise Veiligheid en Veerkracht en Participatieve Innovatie in het Jeugdlandschap van het Centre of Expertise Perspectief in Gezondheid. Hij studeerde Arabisch en Communicatiewetenschappen aan de Universiteit van Nijmegen. In 2018 promoveerde hij als cross-culturele psycholoog aan de Tilburg University. Tijdens zijn studies heeft hij zich verdiept in religies, waaronder islam en het christendom. Als een zeer ervaren interviewer bij het doen van sociaalwetenschappelijk onderzoek heeft hij een solide publicatietrackrecord opgebouwd. Hij is gespecialiseerd in acculturatie, identiteit, interculturele communicatie en culturele diversiteit. In zijn onderzoeken naar sociale vraagstukken vormen de relaties tussen religie en cultuur en het opgroeien in de Abrahamitische ethiek, van gematigd tot extreem, een belangrijk aandachtspunt. Als maatschappelijk betrokken en praktijkgerichte sociaal wetenschapper is hij lid van de redactieadviesraad Vakblad Sociaal Werk en deelt hij regelmatig als spreker zijn kennis en inzichten met een breder publiek, zoals in 2024 voor het Apostolisch gemeenschap in Tilburg.
	Janine Janssen is hoogleraar Criminologie en Rechtsantropologie aan de Open Universiteit. Tevens is zij lector Geweld in afhankelijkheidsrelaties aan Avans Hogeschool en de Politieacademie en hoofd onderzoek van het Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld van de Nationale Politie. De laatste twintig jaar heeft zij ruime ervaring opgedaan met onderzoek naar eergerelateerd geweld en naar fenomenen die tegenwoordig onder de noemer ‘schadelijke traditionele praktijken’ worden geschaard. Janssen besteedt in haar werk geregeld aandacht aan de relatie tussen religie en sociale uitsluiting, hetgeen tot tal van (inter)nationale publicaties heeft geleid. Als antropoloog en criminoloog heeft zij ruime ervaring in de samenwerking met juridisch geschoolde onderzoekers. Janssen is coauteur van een verkennend onderzoek naar de wenselijkheid van een aparte strafbaarstelling van psychisch geweld, uitgevoerd in opdracht van het WODC. Daarnaast leidde zij het sociaalwetenschappelijke deel in het onderzoek naar uitsluiting door religieuze groepen (2023) dat in opdracht van het WODC werd uitgevoerd. Janssen is voorzitter van de redactie van het tijdschrift PROCES (Boom Juridisch).
	Christiaan Robbe is hogeschooldocent voor de Academie voor Welzijn, Educatie en Gezondheid bij Avans Hogeschool Breda en docent-onderzoeker bij het lectoraat Geweld in afhankelijkheidsrelaties in Den Bosch. Robbe studeerde aan de Theologische Faculteit Tilburg, later de Faculteit Geesteswetenschappen, en behaalde de master Christendom en Cultuur. Robbes expertise omvat cultuur- en kerkgeschiedenis en de wijze waarop de christelijke denkbeelden de westerse samenleving beïnvloeden. Vanuit die interesse doet hij onderzoek naar religieuze sensitiviteit onder hulpverleners. Binnen dit thema heeft Robbe diverse artikelen gepubliceerd in onder andere het tijdschrift PROCES.
	Mirjam van Schaik is universitair hoofddocent staatsrecht en rechtstheorie aan de Open Universiteit. Eerder was zij werkzaam als docent en onderzoeker bij de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden waar zij promotieonderzoek verrichtte naar de verhouding van staat en religie. Haar onderzoek richt zich op fundamentele rechten en democratische legitimiteit. Van Schaik is co-redacteur van de boeken Religious Ideas in Liberal Democratic States (Lexington Books, 2021) en Fundamentele rechten en de rol van de rechter (Boom Juridisch, 2023) en schreef mee aan het landenrapport voor het internationale project 'Lex-Atlas: Covid-19' (Oxford University Press, 2022); tevens werkte zij mee aan het rapport 'Veiligheidsrisico’s en High Control Groups' van de Nationale Politie. Van Schaik had de leiding over het onderzoeksproject naar uitsluiting door religieuze groepen dat in 2023 in opdracht van het WODC is uitgevoerd. Zij is lid van het Netherlands Network for Human Rights Research, redactielid van het Tijdschrift voor Religie, Recht en Beleid en covoorzitter van Nederland Rechtsstaat.
	Natasja Smolders is een ervaren projectondersteuner en verbonden aan het lectoraat Geweld in Afhankelijkheidsrelaties van Avans Hogeschool. Voor verschillende onderzoeksprojecten is zij verantwoordelijk geweest voor onder andere de planning van verschillende onderzoeksactiviteiten.