Hoe gaan ouders om met de transitie van transgenderkinderen?
Het aantal jongeren en jongvolwassenen dat kiest voor een geslachtsaanpassing neemt toe (begin 2022 stonden er 7.700 mensen op de wachtlijst voor transgenderzorg volgens 1Vandaag). Dat heeft behalve impact op de jongeren zelf, ook vaak zijn weerslag op hun omgeving. Soms ervaren gezinsleden hevige emoties, van verwarring tot gevoelens van verlies en rouw. De zoon of dochter die ze hadden is er niet meer, maar hun kind is er natuurlijk nog wel. Dat lijkt op het verdriet dat mensen ervaren in situaties waarin het niet duidelijk is of iemand er wel of niet nog is, zoals bijvoorbeeld bij dementie of vermissing. Dat is vaak extra stressvol omdat er geen officiële vaststelling is van het verlies, en het verdriet vaak niet wordt erkend. Daarom spreekt men dan vaak van 'dubbelzinnig verlies'.
Onderzoek onder ouders van transgenderkinderen
Psycholoog en onderzoeker Eva-Marijn Stegemann (verbonden aan de Open Universiteit) en haar collega's baseerden zich voor hun onderzoek op de ervaringen van 24 ouders van transgenderkinderen tussen de 5 en 24 jaar. De kinderen hadden niet allemaal lichamelijke aanpassingen ondergaan, maar leefden wel volledig in de rol van het wensgeslacht.
Meer dan de helft van de ouders gaf aan gevoelens van dubbelzinnig verlies te ervaren. Zij vonden vaak dat ze daar niet om mochten rouwen omdat ze dit niet gepast vonden. Een kleinere groep ervoer geen verlies maar had juist het gevoel dat bepaalde puzzelstukjes op hun plaats vallen. Ze vonden vaak dat het gedrag en/of uiterlijk van het kind nu juist beter bij hem/haar past. In sommige gevallen ontstond spanning in het gezin door de veranderingen en onduidelijkheden die de transitie met zich meebracht, bijvoorbeeld als beide ouders niet op een lijn zaten in de acceptatie van deze veranderingen. Een enkele ouder ontwikkelde gevoelens van angst en depressie en zocht toevlucht in het nemen van alcohol en kalmeringstabletten. In sommige gevallen werd de hulp van een psycholoog of andere hulpverlener ingeschakeld.
Advies voor hulpverleners
De onderzoekers raden hulpverleners aan om meer aandacht te besteden aan het proces van de ouders van transgenderkinderen en daarbij specifiek ruimte te geven aan hun gevoelens van dubbelzinnig verlies. Hulpverleners kunnen ouders helpen met het vinden van effectieve, emotiegerichte of probleemgerichte manieren om met hun gevoelens om te gaan. Voor het delen van hun ervaringen en voor meer informatie over het transitietraject kunnen ouders worden doorverwezen bij patiëntenvereniging Transvisie. Het onderzoek werd gepubliceerd in het tijdschrift voor orthopedagogiek.
Lees ook het interview met Eva-Marijn Geef je kind de ruimte.*
* Deze link op Transgendernetwerk.nl is niet meer beschikbaar.
