null Onderzoek naar effect burgerparticipatie op vertrouwen in openbaar bestuur

NW_Burgerparticipatie_Vertrouwen_Openbaar_Bestuur_16931_head_large.jpg

Onderzoek naar effect burgerparticipatie op vertrouwen in openbaar bestuur

Nederlanders hebben steeds minder vertrouwen in de representatieve democratie. Het verbeteren van participatie van burgers in besluitvorming over initiatieven in de fysieke leefomgeving wordt regelmatig als oplossing voorgesteld. De precieze effecten van participatie op het vertrouwen in openbaar bestuur, zijn echter nog onderbelicht. Promovenda Saskia Bisschops, verbonden aan de vakgroep Milieuwetenschappen, faculteit Bètawetenschappen van de Open Universiteit, is gestart met een onderzoek naar de relatie tussen participatie en vertrouwen in opdracht van de provincie Zuid-Holland. In november 2022 verwacht ze haar onderzoek af te ronden en de provincie te kunnen adviseren.

Het belang van vertrouwen

Vertrouwen in het openbaar bestuur is belangrijk. Het kan de samenwerking tussen burgers en bestuur verbeteren en het draagvlak van overheidsbesluiten vergroten. Het dalende vertrouwen is dan ook een breed onderkend probleem, dat vaak genoemd wordt als het gaat over de landelijke politiek. Actuele voorbeelden waarin een gebrek aan vertrouwen een grote rol speelt zijn de toeslagenaffaire, de gaswinning in Groningen en de stikstofcrisis. Alhoewel het vertrouwen in het lokaal bestuur de afgelopen decennia fors groter was, blijkt ook dit inmiddels af te nemen. Reden te meer om te onderzoeken of en hoe betere participatie van burgers zou kunnen bijdragen aan het herstellen van het vertrouwen.

Participatie en vertrouwen van burgers

Bisschops gaat onderzoeken welke factoren en mechanismen meespelen in de relatie tussen participatie en vertrouwen van burgers in het openbaar bestuur. Door middel van een literatuurstudie, focusgroepen en drie casussen beantwoordt ze verschillende vragen. Bijvoorbeeld welke rol vertrouwen speelt bij het al dan niet deelnemen aan door de overheid georganiseerde participatie. Neemt het vertrouwen toe of juist af als burgers actief worden betrokken bij besluitvorming en hoe komt dat dan? Ook onderzoekt Bisschops of door burgerparticipatie bijvoorbeeld een kloof ontstaat tussen verschillende burgers, die wel of niet deelnemen aan een dergelijk traject en of er mogelijk conflict of weerstand ontstaat.

Provincie Zuid-Holland en kennisknooppunt Participatie

Bisschops voert het onderzoek uit in opdracht van de provincie Zuid-Holland in het kader van hun programma Beter Bestuur 2020-2023, en in samenwerking met kennisknooppunt Participatie, een initiatief van de directie Participatie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het kennisknooppunt koppelt onderzoeksvragen van beleidsmakers uit de praktijk aan wetenschappers. Het onderzoek loopt van april tot november 2022.

Over Saskia Bisschops

Saskia Bisschops is promovenda aan de vakgroep Milieuwetenschappen, faculteit Bètawetenschappen aan de Open Universiteit. Haar onderzoek richt zich op burgerinitiatieven en burgerparticipatie. Bisschops werd eerder over de nieuwe Omgevingswet geïnterviewd door BNR Nieuwsradio. Beluister het fragment.