Verbod autobanden op kunstgras over 8 jaar, maar wat te doen tot dan?
Schadelijke effecten op mens en milieu
Microplastics die in ons milieu terechtkomen, hopen zich op in de bodem, in water, en in voedsel, dat kan leiden tot effecten op ecosystemen en de menselijke gezondheid. Onderzoekers van de vakgroep Milieuwetenschappen onderzochten hoeveel granulaat er jaarlijks van een kunstgrasveld in het milieu kan verdwijnen als er geen preventieve maatregelen worden genomen. Ze identificeerden de verschillende routes waarlangs granulaat van een kunstgrasveld verdwijnt en bepaalden op basis van die gegevens ook om hoeveel kilo het per veld per jaar gaat.
Hoe microplastics in het milieu terechtkomen via kunstgras
Granulaat wordt van het veld meegenomen als het zich vasthecht aan schoenen en kleding van spelers, het komt mee met vuil en bladeren wanneer de oppervlakte van het veld gereinigd wordt, en het verdwijnt over de randen als het veld bespeeld wordt. Als sneeuw wordt geruimd, komt granulaat mee met de sneeuw wanneer die buiten het veld gestort wordt.
Verbod op granulaat in kunstgras
De Europese Unie (EU) komt nu met een verbod op de verkoop van microplastics en dus ook granulaat dat gebruikt wordt op kunstgrasvelden. De verordening is onderdeel van de Plastic Strategy van de EU, die tot doel heeft de hoeveelheid plastic in het milieu te verminderen en de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Het verbod gaat echter pas over 8 jaar in, zodat kunstgrasvelden die pas zijn aangelegd, nog kunnen worden opgebruikt.
Oproep milieuwetenschappers
De milieuwetenschappers vinden het verbod op zich een goede maatregel. Maar ze waarschuwen tegelijkertijd dat dit betekent dat de komende jaren nog enorme hoeveelheden granulaat in het milieu terecht gaan komen als er geen extra maatregelen worden genomen. Doordat we door het onderzoek nu beter weten via welke routes granulaat het veld verlaat, weten we inmiddels ook goed welke maatregelen er genomen kunnen worden om dit tegen te gaan. De voorbeelden zijn soms vrij simpel, bijvoorbeeld door spelers bij het verlaten van het veld hun schoenen te laten borstelen. Of door sneeuw niet zomaar te ruimen, maar te laten smelten op een daarvoor ingerichte plek zodat het achterblijvende granulaat netjes verzameld kan worden.
Bewustzijn creëren
'Het probleem is dat als het granulaat eenmaal in het milieu terecht gekomen is, het er nauwelijks meer uit kan worden gehaald. Omdat de deeltjes slecht afbreken wordt de concentratie steeds hoger en zullen de effecten blijven toenemen' veronderstellen de milieuwetenschappers. Daarom is het volgens hen belangrijk dat we niet achterover in een luie stoel afwachten tot het Europese verbod in werking treedt, maar nu al in actie komen tegen de milieuverontreiniging. De kennis uit hun onderzoek helpt bij het vinden van praktische oplossingen die de hoeveelheid granulaat die vrijkomt in het milieu verminderen.
Onderzoekers Open Universiteit
De vakgroep Milieuwetenschappen van de Open Universiteit heeft ruime ervaring op het gebied van onderzoek naar plasticvervuiling. Daarbij werkt de universiteit al 10 jaar samen met het VN milieuprogramma en binnen diverse (inter)nationale onderzoeksconsortia. Binnen de huidige onderzoeklijn onderzochten ze eerder bijvoorbeeld de hoeveelheid bandenstof die vrijkomt in het milieu door het slijten van autobanden; per wereldbewoner komt hierdoor 0,81 kg/jaar in het milieu terecht. Een deel draagt bij aan de hoeveelheid fijnstof in de lucht, wat extra gezondheidsproblemen en vroegtijdig overlijden veroorzaakt.
