NW_SamentegenPlastic_effect_dier_16274_head_large.jpg

Effecten van plastic op dieren

Er zijn veel voorbeelden bekend van met name mariene diersoorten die op een of andere manier in aanraking zijn gekomen met zeeafval. In een grote reviewstudie bleken 693 mariene soorten op de een of andere manier in aanraking te zijn gekomen met zeeafval. Van de gevallen waarin individuele organismen met dit zeeafval in contact kwamen, had 92% betrekking op plastic. Van deze mariene soorten staat 17% op de IUCN Rode Lijst van bedreigde soorten aangemerkt als bijna bedreigd, kwetsbaar, bedreigd of ernstig bedreigd.

Beelden van zeehonden die verstrikt zijn geraakt in plastic zijn bekend, net zoals die waarin zeevogels plastic opeten. Hierbij gaat het voornamelijk om macroplastics: grote stukken plastic, zoals stukken van visnetten, vislijnen, zakken of flessen.

Plastics in de voedselketen

Sinds 2004 tonen wetenschappers echter toenemende belangstelling voor de problematiek van microplastics in de oceanen, en de manier waarop dit in de voedselketen terecht komt. Kleine stukjes plastic verspreiden zich makkelijk in het milieu. Ze komen terecht in de lucht, de bodem en in zee.

Daar worden ze opgenomen door allerlei organismen, zoals schelpdieren, algen en vissen, omdat ze soms op voedsel lijken. En uiteindelijk liggen die dieren dan op ons bord.

Bekijk het perroncollege: Hoe komt plastic op ons bord terecht?

Er groeit steeds meer bezorgdheid over hoeveel plastics zich in de voedselketen ophopen. En niet alleen plastics zelf: er is ook bezorgdheid over de effecten van stoffen die in plastics voorkomen, zoals brandvertragers of weekmakers, die hormoonverstorende of neurotoxicologische effecten hebben. Samen met onze partners van de Soegijapranata Catholic University in Indonesië doen wij als Open Universiteit daarom onderzoek naar hoe microplastics in schelpdieren en vissen terecht komen. De BBC heeft er een korte documentaire over gemaakt.

We proberen nu na te gaan of en zo ja, hoe verschillende soorten mariene microplastics die momenteel worden gedetecteerd in de bloedkokkel, een schelpdier van de Indo-Pacific, biologische effecten kunnen veroorzaken bij de mens. De studie begint met een grondige bepaling van de fysische en chemische eigenschappen van drie verschillende microplastics (vezels, fragmenten en films), gevolgd door een analyse van de opname van deze deeltjes in en transport door darmcellen, en wordt afgesloten met een grondige evaluatie van mogelijke nadelige effecten. De gegevens over de opname, translocatie en toxiciteit die in dit project worden verzameld ondersteunen ons bij de beoordeling van de risico’s voor de mens.

Lees meer over dit onderzoek