Bijdragen aan het onderwijs en de maatschappij
De vakgroep Voorwaarden voor een Leven Lang Leren deelt haar kennis en onderzoeksresultaten in wetenschappelijke publicaties en in de cursussen van de opleiding Onderwijswetenschappen. Ook streeft de vakgroep ernaar met haar kennis bij te dragen aan de innovatie van het onderwijs en aan de maatschappij in het algemeen.
Leergang Brein en Leren in het Onderwijs
Dit is een professionaliseringsprogramma voor alle praktijkprofessionals in het onderwijs uit alle onderwijssectoren, gemaakt door Lisette Wijnia, Linda van Zutphen, Celeste Meijs, Laura Huiberts en Renate de Groot.
In dit professionaliseringstraject bespreken we en bieden we handvatten om via een holistische benadering vier belangrijke voorwaarden voor leren te verbeteren of ondersteunen: motivatie, emotieregulatie, neuropsychologische functies (i.e., executieve functies en sensorische prikkelverwerking) en leefstijlfactoren (i.e., beweging, slaap en voeding). Vanuit de wetenschap proberen wij met gefundeerde antwoorden op de vragen te komen en praktijkgerichte invulling eraan te geven. Voor meer informatie neem contact op met Renate de Groot.
Motivatie en leren
- Blijf spelen [Podcast].
Rob Martens, december 2022.
Aflevering in de reeks Blijf nieuwsgierig, door Heleen de Jonge en Janske Castelijns. Gilde Opleidingen.
- Leerlingen intrinsiek motiveren [Podcast].
Rob Martens, november 2022.
In de reeks Meesterwerk, door Jan-Jaap Hubeek
- Leerlingen intrinsiek motiveren [Boek].
Rob Martens, 2022. Uitgeverij: Lannoo Campus
Dit boek bespreekt de manier waarop we de ontwikkeling van kinderen en jongeren zo positief mogelijk beïnvloeden. Niet het behalen van goede resultaten is belangrijk, wel het stimuleren van aangeboren nieuwsgierigheid.
Het boek maakt deel uit van een online drieluik 'Ja, maar hoe dan?': van onderwijsvisies op leren en ontwikkelen naar de pedagogische praktijk' van Stichting Nivoz
- We moeten spelen. Rob Martens, 2021. [Boek]
Uitgeverij: Lannoo Campus
Een boek over spelen en leren. Zie ook de boekbespreking Leerlingen intrinsiek motiveren
Brein, leefstijl en leren
- Kan sport en bewegen de mentale gezondheid van jongeren verbeteren?
In: Jongeren en het zorgen voor hun morgen (pp. 108-118), een uitgave van De Nederlandse Sportraad
Met medewerking van Mara Kirschner, mei 2022.
Veertien adviesraden werkten samen aan een inspiratiebundel van inzichten en adviezen om zich uit te spreken over de kracht en knelpunten van jongen in Nederland.
- De invloed van leefstijlfactoren: Over de rol van voeding (pdf)
In: Brein in de Groei (pp. 64-67). Cahier 1, Stichting Biomedische wetenschappen en Maatschappij.
Renate de Groot en Inge van der Wurff, 2019.
Over ontwikkeling van het adolescente brein en gedrag.
- Leer je brein leren [Podcast]
Wat maakt dat je goed kunt leren? Renate de Groot, hoogleraar Biopsychologie van Leren aan de Open Universiteit, legt uit dat er twee belangrijke voorwaarden zijn: biologische en psychologische.
- Leren, een levenslang bouwproces (pdf)
Oratie Renate de Groot, mei 2017 (terugkijken)
Leren is niet iets dat alleen maar met onze hersenen te maken heeft, maar komt tot stand door interactie. Genetica, context en condities spelen allemaal een rol. Als we willen dat onze kinderen, maar ook wijzelf, op het gebied van leren alles eruit halen wat erin zit, dan moeten we de optimale omstandigheden creëren. Prof. dr. Renate de Groot vergelijkt het leerproces met het bouwen van een huis. Voor de bouw van het ideale droomhuis is interactie tussen architect en aannemer essentieel.
- Universiteit van Nederland: Waarom zijn zwangere vrouwen zo verstrooid? [minicollege]
Je telefoon terugvinden in de koelkast of geen idee hebben waar je nu ook alweer voor naar de supermarkt bent gekomen? Het zijn typische kenmerken van de zwangerschap. Maar waar wordt deze onhandigheid toch door veroorzaakt? Prof. dr. Renate de Groot (Open Universiteit) vond een opvallende daling van omega-3 vetzuren bij zwangere vrouwen. Waarom deze daling tot verstrooidheid leidt bij zwangere vrouwen, hoor je in dit college!
- Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren [MOOC]
Na de begeleide rondes van deze gratis online cursus, is een zelfstudie-versie van de MOOC Het Puberbrein gemaakt. Iedereen kan die in eigen tempo doornemen.
Sensorische prikkelverwerking, Executieve functies en Leren
- Wat is sensorische prikkelverwerking?
In deze video wordt uitleg gegeven over sensorische prikkelverwerking en hoe zich dat in de klas kan uiten.
- Stappenplan sensorische prikkelverwerking (pdf) met poster (pdf)
In dit stappenplan worden handvatten geboden om verder te kijken dan het gedrag dat de leerling laat zien. Het is ontwikkeld voor leerkrachten die te maken hebben met leerlingen met (mogelijk) een niet-optimale sensorische prikkelverwerking en die hier een passende interventie bij willen inzetten.
- Studiebreek app van Thieme Meulenhoff, Celeste Meijs
In deze app wordt uitleg gegeven over executieve functies en de uiting van het functioneren van executieve functies in de klas. Ook worden praktijkvoorbeelden beschreven en tips gegeven met betrekking tot het ondersteunen van leerlingen die problemen ondervinden ten gevolge van minder goede executieve functies.
Over onderwijs, voor het onderwijs
- Tips & Tricks voor online onderwijs
door Renate de Groot en Laurie Delnoij
- Take home messages docent voor online onderwijs
door Renate de Groot en Laurie Delnoij
- Take home messages student voor online onderwijs
door Renate de Groot en Laurie Delnoij
- De wetenschap van het leren toegepast op schoolboeken (pdf)
In: Over schoolboeken en leermiddelen: sleutels voor onderwijskwaliteit. Uitgeverij: Politeia
door Tim Surma en Laurie Delnoij, 2018
- Masterclass Efficiënt, effectief en plezierig online studeren, tips voor studenten
door Renate de Groot
- Masterclass Hoe motiveer je studenten op afstand
door Rob Martens
Recent in de media
- Examens in aantocht: tips voor ’n goede voorbereiding.
Renate de Groot (april 2023), Interview De Limburger. - Helpen sensorische hulpmiddelen taakgericht gedrag verbeteren van snel afgeleide leerlingen?
Celeste Meijs (november 2022), Antwoorden op onderwijsvragen, Kennisrotonde NRO. - Hoge prestatiedruk op scholen en invloed van sociale media spelen veel jongeren parten.
Rob Martens (november 2022), Interview Algemeen Dagblad, pp. 31-33. - Hersenen en voeding, Hoe zit dat? (pdf)
Tamara van Bekkum, Hersenstichting, Ulrike Schmidt & Laura Huiberts (oktober 2022), Whiplash Magazine 3, Whiplash Stichting Nederland. - Leskwaliteit mede bepaald door schoolpopulatie, werkdruk en maatschappelijke motivatie
Kate Xu & Lisette Wijnia (oktober 2022). - Studentgecentreerde onderwijsmethodes en zelfregulerend leren: wat werkt voor wie?
Lisette Wijnia & Martine Baars (augustus 2022), OU News Channel. - Als jij dat brein blijft uitdagen, kun je nog steeds leren
Renate de Groot (april 2022), Kijk magazine 5. - Motiverend Lesgeven: Even geen motivatie? Het ligt heus niet alleen aan jou.
Lisette Wijnia (april 2022), Modulair 4, Open Universiteit. - Docenten kunnen motivatie studenten maken of breken
Martijn J. M. Leenknecht, Lisette Wijnia, Remy M. J. P. Rikers & Sofie M. M. Loyens (maart 2022). - Houd niet alleen de student verantwoordelijk voor diens motivatie
Martijn J. M. Leenknecht, Lisette Wijnia, Remy M. J. P. Rikers & Sofie M. M. Loyens (februari 2022), Science Guide. - Beter laat dan vroeg? Over relatieve leeftijd en schoolprestaties.
Kate Xu (februari 2022), OU News Channel. - Wie z’n hersenen wil gebruiken, moet wat minder in z’n hoofd zitten.
Discussie in de Correspondent met Renate de Groot over het brein, bewegen en leren (februari 2022). - Gezondheid: Het gebruik van zit-sta bureaus in het mbo (pdf)
Mara Kirschner, Rianne Golsteijn & Renate de Groot (juli 2021), Canon Beroepsonderwijs.