Vakgroep 'Techniek, Media, Cultuur'
Het zwaartepunt van het onderzoek van de vakgroep Techniek Media Cultuur ligt bij de verhouding tussen techniek en cultuur. Beide zijn onlosmakelijk met elkaar verstrengeld en kunnen alleen worden begrepen vanuit hun wisselwerking. Enerzijds wordt techniek, in alle stappen van design en ontwikkeling tot implementatie en gebruik, mede bepaald door culturele opvattingen, structuren en verhoudingen. Anderzijds worden culturen wereldwijd sterk veranderd door nieuwe technische vindingen. Vanuit verschillende cultuurwetenschappelijke disciplines, vooral letterkunde, geschiedenis en filosofie, doen wij onderzoek naar deze wisselwerking.
Enkele speerpunten in ons onderzoek zijn:
- Techniekfilosofie
Met aandacht voor meerdere filosofische denkwijzen - hermeneutiek, fenomenologie, postfenomenologie, Actor-Network-Theory, kritische theorie, posthumanisme - doen we onderzoek naar de interactie van verschillende aspecten die doorwerken in de wisselwerking van techniek en cultuur. Tot deze aspecten behoren culturele waarden, gebruikservaringen, economische en politieke verhoudingen, ethiek, culturele verbeelding. Dit onderzoek wordt uitgewerkt in de ontwikkeling van de TMC Toolbox, waarmee de culturele en maatschappelijke impact van nieuwe technologieën op meerdere niveaus en vanuit uiteenlopende perspectieven wordt geanalyseerd. - Techniek, klimaat en cultuur
We doen onderzoek naar de literaire verbeelding van de huidige en verwachte toekomstige doorwerking van techniek in cultuur en samenleving. Hierbij wordt vooral veel aandacht besteed aan de gevolgen van technische ontwikkelingen voor het klimaat, met name de culturele verbeelding hiervan. Het zwaartepunt ligt hier op onderzoek op het gebied van toekomstliteratuur en klimaatliteratuur. - AI en cultuur
In ons onderzoek gaat speciale aandacht uit naar de wisselwerking tussen artificiële intelligentie en cultuur. We besteden vooral aandacht aan de discrepantie tussen verhulling en verbeelding. Enerzijds blijft de daadwerkelijke impact van technologische innovaties op cultuur en samenleving vaak verhuld, of is deze alleen indirect zichtbaar. Anderzijds is de verbeelding van deze impact veelal uitermate fictief. Daarnaast richten we ons ook op de vraag naar de verhouding tussen menselijke en kunstmatige intelligentie en de vraag wat we überhaupt onder intelligentie moeten verstaan. - Discoursanalyse
Vanuit zowel filosofisch als literair en filmwetenschappelijk perspectief onderzoeken we scenario’s van de wisselwerking tussen technische apparaten en ontwikkelingen en hun culturele inbedding. Deze scenario’s betreffen zowel het script en de feitelijke uitwerking van technische verschijnselen als de literaire en cineastische verbeelding daarvan.